H προσέλκυση ξένων επενδύσεων αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη της οικονομίας, την πρόοδο και ευημερία της ελληνικής κοινωνίας. Ωστόσο, οι επενδύσεις «χρειάζονται» κατάλληλο επιχειρηματικό περιβάλλον, ρυθμιστικό και οικονομικό, που χαρακτηρίζεται από σταθερότητα, προβλεψιμότητα και προοπτική βιωσιμότητας για τις επιχειρήσεις που «επιλέγουν» την Ελλάδα για τα επενδυτικά τους σχέδια.
Μια σημαντική ευκαιρία για τη χώρα μας αποτελούν οι επενδύσεις των καινοτόμων φαρμακευτικών εταιριών, που καταγράφουν ήδη ένα σημαντικό αναπτυξιακό αποτύπωμα στην ελληνική οικονομία και κοινωνία.
Συνολικά, οι 26 εταιρίες μέλη του Pharma Innovation Forum απασχολούν περισσότερους από 4.100 εργαζόμενους στην Ελλάδα ενώ για κάθε 4 εργαζόμενους που απασχολούν, δημιουργούν και υποστηρίζουν 1 θέση εργασίας στο εγχώριο οικοσύστημα της υγείας.
Η δραστηριοποίηση των καινοτόμων φαρμακευτικών εταιριών στην Ελλάδα δημιουργεί ευκαιρίες απασχόλησης για ένα υψηλής εξειδίκευσης ανθρώπινο δυναμικό που παραμένοντας ή επιστρέφοντας στη χώρα, συνιστά εθνικό κεφάλαιο και συγκριτικό πλεονέκτημα.
Επιπλέον, μεταξύ 2019 και 2021 οι εταιρίες του PIF υλοποίησαν 520 προγράμματα υποστήριξης για 90.000 ασθενείς, 740 προγράμματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης με 480.000 ωφελούμενους πολίτες και 100 προγράμματα για την προστασία του περιβάλλοντος που είχαν θετική επίδραση στις ζωές 350.000 ανθρώπων.
Πέραν της θετικής τους οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής τους επίδρασης, οι εταιρίες – μέλη του PΙF πρόκειται, μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, να φέρουν 90 καινοτόμες θεραπείες στη χώρα μας, ώστε να συμβάλλουν σημαντικά στην αντιμετώπιση απειλητικών για τη ζωή ασθενειών και να δώσουν ελπίδα και προοπτική σε χιλιάδες ασθενείς.
Τα αποτελέσματα της θεραπευτικής καινοτομίας στην υγεία είναι μοναδικά: Οι καινοτόμες θεραπείες μειώνουν τη θνησιμότητα και τη νοσηρότητα, οδηγούν στη σταδιακή εξάλειψη και εκρίζωση ασθενειών, όπως την ηπατίτιδα C, αλλάζουν τα πρότυπα φροντίδας και την ποιότητα ζωής των ασθενών και συμβάλλουν στην οικοδόμηση μιας υγιέστερης και πιο παραγωγικής κοινωνίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα, την περίοδο 1995-2015, οι καινοτόμες φαρμακευτικές θεραπείες επέκτειναν το προσδόκιμο ζωής κατά 10,4 μήνες, κατά μέσο όρο.
H παρουσία των καινοτόμων φαρμακευτικών εταιριών στη χώρα μας δεν περιορίζεται μόνο στη διάθεση θεραπειών που σώζουν ζωές και βελτιώνουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ανθρώπων, ούτε στις κλινικές μελέτες και υποδομές παραγωγής και έρευνας. Αντίθετα, δημιουργεί πολλά περισσότερα οφέλη.
Ειδικότερα, οι εταιρείες του PΙF συμβάλλουν στη δημιουργία ενός νέου οικοσυστήματος καινοτομίας με αναπτυξιακή δυναμική για την οικονομία και την απασχόληση, καταρτίζουν την ιατρική και ακαδημαϊκή κοινότητα σε σχέση με τα νέα κλινικά και θεραπευτικά δεδομένα, δημιουργούν ευκαιρίες για την εγχώρια ερευνητική κοινότητα και συνεργάζονται με συλλόγους ασθενών και επιστημονικές εταιρίες για μεγάλες καμπάνιες ενημέρωσης και εκπαίδευσης προς το ευρύ κοινό προωθώντας την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση.
Από τα παραπάνω μπορεί να γίνει ευκολότερα αντιληπτό πόσα πολλά περισσότερα θα είχε να κερδίσει η Ελλάδα εφόσον μπορούσε να διαμορφώσει ένα ευνοϊκότερο και πιο προβλέψιμο περιβάλλον για τη φαρμακευτική καινοτομία.
Διότι σήμερα οι καινοτόμες φαρμακευτικές εταιρίες στην Ελλάδα, αντιμετωπίζουν μία μοναδική παραδοξότητα που δεν συναντάται σε κανέναν άλλο κλάδο της ελληνικής οικονομίας.
Συγκεκριμένα, οι καινοτόμες φαρμακευτικές εταιρίες μέσω των υποχρεωτικών επιστροφών αυτοχρηματοδοτούν περίπου δύο από τα τρία καινοτόμα φάρμακα που διαθέτουν στην Ελλάδα.
Μόνο μέσα στο 2021 οι εταιρίες μέλη του PIF υποχρεώθηκαν να επιστρέψουν στο κράτος, μέσω των μηχανισμών επιστροφών €1.3δις. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις συνολικές υποχρεωτικές επιστροφές που κατέβαλαν όλες οι φαρμακευτικές εταιρίες το 2021 πάνω από το 55% αφορούσε τις μόλις 26 εταιρείες μέλη του PΙF.
Δυστυχώς, η χώρα μας επιμένει να δαπανά λιγότερα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες για φαρμακευτική περίθαλψη, ενώ η κάλυψη του κόστους της φαρμακευτικής δαπάνης προέρχεται σε μεγαλύτερο ποσοστό από τις φαρμακευτικές εταιρίες (46% της δαπάνης) παρά από το κράτος (43% της δαπάνης). Εξίσου σημαντικό είναι ότι δεν υπάρχει ξεκάθαρο, προβλέψιμο περιβάλλον στην αγορά φαρμάκου με σαφείς και σταθερούς κανόνες. Οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις συχνά «αιφνιδιάζονται» με αποφάσεις και ρυθμίσεις με αναδρομική ισχύ, ενώ δεν γνωρίζουν ακόμα και σχεδόν ένα χρόνο μετά τις τελικές επιβαρύνσεις που θα έχουν από τις υποχρεωτικές επιστροφές. Και δυστυχώς, η σημαντική έλλειψη χρηματοδότησης και προβλεψιμότητας καθιστά σχεδόν αδύνατη την όποια συζήτηση για την αύξηση των επενδύσεων.
Με βάση τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι η Ελλάδα μπορεί να ωφεληθεί από μια αναθεώρηση της φαρμακευτικής της πολιτικής, στο πλαίσιο της οποίας η φαρμακευτική καινοτομία θα αντιμετωπίζεται όχι ως δημοσιονομικό κόστος, αλλά ως ευκαιρία για υγιέστερη κοινωνία και παραγωγικότερη οικονομία.
Το Pharma Innovation Forum, ως θεσμικός συνομιλητής της Πολιτείας, συμμετέχει στο διάλογο με το Υπουργείο Υγείας και τους άλλους παραγωγικούς φορείς προτείνοντας λύσεις και παρεμβάσεις για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ώστε να αποκτήσει η Ελλάδα μια δίκαιη, προβλέψιμη και βιώσιμη αγορά φαρμάκου.
Στο πλαίσιο αυτό, το PΙF έχει θέσει ως προτεραιότητα την επεξεργασία μέτρων που θα φέρουν πραγματική αποκλιμάκωση των υποχρεωτικών επιστροφών που καταβάλλουν οι καινοτόμες εταιρίες. Στόχος είναι αυτές να περιοριστούν τελικά στο 30% έως το τέλος της παρούσας κυβερνητικής θητείας. Αυτή η αποκλιμάκωση θα απελευθερώσει πόρους για επενδύσεις με πραγματικό, πολλαπλασιαστικό όφελος για την υγεία, την κοινωνία και την οικονομία.
Ταυτόχρονα, το PΙF θεωρεί ότι η αύξηση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης για την κάλυψη των πραγματικών αναγκών των ασθενών στην Ελλάδα και η σύγκλιση της δημόσιας χρηματοδότησης για το φάρμακο με τον αντίστοιχο Ευρωπαϊκό μέσο όρο, είναι εκ των ων ουκ άνευ για μία χώρα που θεωρείται -και θέλει να θεωρείται- ότι ανήκει στον πυρήνα της ΕΕ.
Εξίσου σημαντική προτεραιότητα είναι να εξασφαλιστεί η προβλεψιμότητα του πλαισίου, ώστε να μην ανατρέπονται εμπορικά και επενδυτικά σχέδια και να μην επιβαρύνονται οι εταιρίες από ξαφνικές και εντελώς απρόβλεπτες αποφάσεις που λαμβάνονται αποκλειστικά και μόνο με δημοσιονομική λογική.
Ως θεσμικός εκπρόσωπος των καινοτόμων φαρμακευτικών επιχειρήσεων έχουμε καταθέσει συγκεκριμένες, εφαρμόσιμες προτάσεις πολιτικές για τη διόρθωση των στρεβλώσεων της αγοράς φαρμάκου και την προώθηση δομικών μεταρρυθμίσεων, που θα συμβάλλουν στη μετατροπή της χώρας μας σε έναν ελκυστικό επενδυτικό προορισμό για τη φαρμακευτική καινοτομία. Και είναι βέβαιο ότι οι πρόσφατες εμβληματικές επενδύσεις από φαρμακευτικούς κολοσσούς μπορεί να είναι μόνο η αρχή για πολλές ακόμα που θα έρθουν.
Ο κλάδος του φαρμάκου, και ιδιαίτερα η καινοτόμος φαρμακευτική βιομηχανία, έχει τεράστιες αναπτυξιακές δυνατότητες και ευκαιρίες που παρέχουν τεράστια οφέλη στους ασθενείς, το σύστημα υγείας συνολικά, την οικονομία και την κοινωνία.
*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο www.ieidiseis.gr
